آخرین رژه برگزار شده توسط کره شمالی که در نیمه شب انجام شد، از لحاظ گوناگون حاوی پیام‌ها و پالس‌هایی به مخاطبان خاص خود بوده است. معمولاً در رژه‌های نظامی، تسلیحاتی برای نخستین بار رونمایی شده و منطقاً این رونمایی، دارای دلایل و زمینه‌های مخصوص به خود است. در رژه برگزار شده اخیر یک موشک بالستیک بزرگ سوار بر یک لانچر از جلو کیم جونگ اون، رئیس کره شمالی عبور کرد. اما نشان دادن چنین موشکی از سوی پیونگ یانگ در برهه زمانی کنونی به چه دلیل و با چه هدفی بوده است؟
*مشخصات موشک جدید کره شمالی
این موشک جدید که البته هنوز نام و یا کدگذاری مشخصی برای آن اعلام نشده، حدود سه سال پس از رونمایی از موشک هواسونگ۱۵ این کشور در دسامبر ۲۰۱۷ میلادی به نمایش درآمده است. موشک هواسونگ۱۵ تحت کدگذاری اچ اس۱۵ با برد تخمین زده شده حدود ۱۳ هزار کیلومتری، نخستین موشکی بود که طبق تحلیل کارشناسان نظامی، توانایی هدف قرار دادن تمامی خاک ایالات متحده آمریکا را دارد. هواسونگ ۱۵ پس از هواسونگ ۱۴ دومین موشک ارتش کره شمالی با توان رسیدن به خاک کشور آمریکا محسوب می‌شود. در علوم نظامی در حوزه ساخت موشک‌های بالستیک، رابطه معناداری میان وزن موشک با برد و حجم تخریبی آن وجود دارد. از آنجا که هر موشک بالستیک دارای یک پرتابگر است که بعضاً به صورت متحرک و سوار بر شاسی کشنده‌های قوی است، هر مقدار که تعداد چرخ‌های این پرتابگر بیشتر باشد، نشان از وزن بیشتر این موشک دارد. در نمونه هواسونگ ۱۴، پرتابگر آن دارای هشت محور با ۱۶ چرخ و هواسونگ ۱۵، ۹ محور با ۱۸ چرخ بود. حال و با این مقدمات، موشک جدید رونمایی شده دارای ۱۱ محور و ۲۲ چرخ است. از همین رو، کارشناسان نظامی به مراتب برد و تخریب بیشتری نسبت به هواسونگ ۱۳ هزار کیلومتری برای این موشک جدید و ناشناخته ارزیابی می‌کنند که قطعاً کلاهک هسته‌ای نیز می‌تواند بر آن سوار شود و تمامی نقاط خاک ایالات متحده آمریکا از سواحل فلوریدا و فیلادلفیا تا کالیفرنیا و آلاسکا را هدف قرار دهد.
*دستیابی به بازدارندگی نظامی
در بُعد نظامی، کره شمالی با دستیابی احتمالی به فناوری موشک‌های بالستیک قاره پیما زنجیره بازدارندگی خود را در قبال ارتش تا دندان مسلح آمریکا تأمین کرده و از این رو، در حال تکمیل مراحل توازن قدرت سخت با واشنگتن است. یکی از پیامدهای راهبردی این دستاورد، احتمالاً این است که از این به بعد با جسارت بیشتری در اطراف خود علیه کنشگری ایالات متحده بازیگری خواهد کرد. چون پیونگ یانگ هم سلاح اتمی در اختیار داشته و هم موشک حامل این سلاح و می‌تواند تمام اروپا و آمریکا را هدف قرار دهد، آنان در رفتارهای آتی خود مجبور به رعایت سلسله ملاحظاتی در قبال یک قدرت اتمی که کره شمالی باشد، هستند.
*همگرایی کره شمالی و چین در سایه تهدید آمریکا
در روابط میان چین و کره شمالی، متغیر ثالث واشنگتن در همگرایی یا واگرایی آن کاملاً تأثیرگذار بوده است. برخی کارشناسان معتقدند در دوران ریاست جمهوری شی جین پینگ، همراهی راهبردی با پیونگ یانگ یکی از مؤلفه‌های تغییرناپذیر رویکرد چین در قبال کره شمالی بوده است. در همین راستا، خبرگزاری رسمی کره شمالی هفته گذشته در خبری اعلام کرده بود رئیس جمهور چین در پیامی خطاب به رئیس کره شمالی، هفتاد و پنجمین سالگرد تأسیس حزب کارگران را که قدرت را در کره شمالی در دست دارد، تبریک گفته و متمایل به تقویت روابط با پیونگ یانگ است. در پیام شی جین پینگ به کیم جونگ اون، یک مفهوم محوریت دارد و آن، تمایل به تقویت و استحکام روابط دوجانبه است. ظاهراً با افزایش تنش در مناسبات پکن و واشنگتن در دولت ترامپ، چینی‌ها از کره شمالی به عنوان اهرم فشاری بر ضد آمریکا بهره می‌جویند.
*زمینه‌های سیاسی یک رونمایی نظامی
رونمایی از چنین موشکی که بی‌شک هدفی جز خاک آمریکا ندارد، نشانهای مهم از شکست سیاست خارجی ترامپ در قبال کره شمالی است؛ زیرا او وعده داده بود مسئله هسته‌ای کره شمالی را حل خواهد کرد. اما پس از سه دور دیدار با رهبر این کشور، نه تنها کره‌ای‌ها از سلاح هسته‌ای دست بر نداشته، بلکه برد موشک‌های اتمی خود را به تمام نقاط آمریکا رسانیده‌اند. در نکته‌ای مهم‌تر، علنی کردن این سلاح مرگبار آن هم در شرایط سیاسی خاص ایالات متحده، تصمیمی برای زمین زدن ترامپ در آستانه انتخابات است تا به افکار عمومی این کشور نشان دهد ترامپ با قلدربازی‌ها و یکجانبه‌گرایی‌های خود، قادر به تأمین امنیت آنان نخواهد بود. در این میان، نباید از کنشگری جمهوری خلق چین در زمین انتخابات نوامبر غفلت ورزید. دونالد ترامپ در دوره ریاست جمهوری خود شعار اول آمریکا را محور رویکرد سیاست خارجی خود قرار داد، جمهوری خلق چین را اولین دشمن اقتصاد ایالات متحده ارزیابی کرده و عمده تلاش‌های خود را معطوف به مبارزه با اقتصاد عظیم شرقی قرار داد. تصمیم‌سازان در پکن به خوبی تهدیدهای این رویکرد ترامپ را ادراک کرده و آن‌ها نیز متقابلاً تلاش می‌کنند ترامپ در اتاق بیضی کاخ سفید استمرار نیابد. با توجه به روابط گسترده پکن – پیونگ یانگ، رونمایی از موشک بزرگ و ناشناخته از سوی پیونگ یانگ در حوزه دستاوردهای سیاست خارجی برای ترامپ یک نقطه کاملاً منفی محسوب خواهد شد. پرونده کره شمالی تنها یکی از ناکامی‌های ترامپ در حوزه سیاست خارجی است و به نظر می‌رسد رهبر کره شمالی با این رونمایی قصد اعطای یک پاس گل به جو بایدن دموکرات برای پیروزی در انتخابات داشته است تا ضمن تسهیل شکست رئیس جمهور چین‌ستیز، خط و نشانهای خود را برای رئیس جمهور بعدی کاخ سفید فارغ از آنکه چه کسی باشد، بکشد.
نظر شما